پنج‌انگشت، درختچه‌ای است زیبا به ارتفاع تا ۲ متر (و گاه بلندتر) و چندساله. برگ های این گیاه زود افت و پنجه‌ای است که از پنج (گاهی تا هفت) برگچه باریک و نوک‌تیز منشعب از یک نقطه، تشکیل می‌شود. سطح تحتانی برگچه‌ها پوشیده از کرک بوده و کدر به نظر می‌رسند؛ درحالی‌که سطح‌رویی برگچه‌ها سبز تیره است. گل‌های گیاه به‌صورت گل‌آذین سنبله به رنگ آبی مایل به بنفش و بسیار زیبا هستند. میوه آن نیز به‌صورت شفت و درون آن سخت است.
میوه‌ها شبیه فلفل سیاه هستند که با توجه به بوی خاص به نام فلفل بری یا فلفل نامیده می‌شوند. از کلیه قسمت‌های گیاه به‌خصوص میوه و برگ، بویی شبیه فلفل استشمام می‌شود. چوب ساقه این گیاه نیز سخت و محکم و به رنگ قهوه‌ای روشن است. این گیاه گاهی به‌عنوان گیاهی زینتی در ایران کاشته می‌شود. پنج‌انگشت بومی نواحی مرکزی آسیاست، ولی به علت استفاده زیاد، به نواحی دیگر ازجمله مناطقی از مدیترانه و جنوب اروپا راه یافته است. محل رویش گیاه در ایران عبارت‌اند از: نواحی مختلف البرز، تهران، کرج، خراسان، خرمشهر، کازرون، بعضی نقاط جنوبی نزدیک به خلیج فارس، بندرعباس، صالح آباد و قم.
در ۴۵۰ سال قبل از میلاد بقراط آن را برای دفع جفت از رحم بعد از زایمان توصیه کرد. دیوسکوریدوس در ۵۰ سال بعد از میلاد آن را برای مشکلات رحم و قاعدگی مفید دانسته است. پلینی از میوه‌های گیاه برای درمان توقف قاعدگی و افزایش شیر مادران شیرده استفاده می‌کرده است. در قدیم برای کاهش امیال جنسی راهبان صومعه‌ها نیز از آن استفاده می‌شده؛ به همین دلیل به فلفل راهبان شهرت داشته است. در ایران قدیم آن را در درمان جنون، دیوانگی و صرع مورد استفاده قرار می‌دادند. در قرن نوزدهم از میوه‌های این گیاه به‌عنوان قاعده آور، بهبود ناتوانی جنسی و شیرآور استفاده می‌شده است.
میوه گیاه حاوی اسانس های زیر است:
۱- دی‌ترپنوئیدها ۲- ایریدوئید گلوکزید ۳- فلاونوئیدها
مهم‌ترین اجسام تشکیل دهنده اسانس شامل سینئول، لیمونن، سابی‌نن، آلفاوبتاپی‌نن، کاستین، میرسن، لینالول، سیترونلول، سیمن، کامفن، کاریوفیلن، کادی‌نن، لدول و فارنزن هستند. فلاونوئیدها شامل کاستی سین، اورینتین، ویتکسین وایزوویتکسین می‌باشند. ایریدوئید گلوکزیدهای مهم آن ازجمله آگنوزید به میزان ۰/۶ درصد و آکوبین به میزان ۰/۳ درصد گزارش شده‌اند. از مهم‌ترین دی ترپنوئیدهای شناخته شده می‌توان Labdadiene Rotundifuran , vitexilactone را نام برد.
ترکیبات مهم برگ شامل:
حاوی ایریدوئید گلوکزید، فلاونوئیدها و مقدار کمی اسانس است که مشابهتی با میوه نیز دارند. پروژسترون و هیدروکسی پروژسترون به‌صورت آزاد و کنژوگه در گل‌ها و برگ‌ها گزارش شده‌اند. همچنین تستسترون و اپی تستسترون در گل‌ها گزارش شده‌اند. آلکالوئیدی به نام ویتری سین از گیاه جدا شده است.
فرآورده‌های به‌دست‌آمده از میوه گیاه در موارد زیر دارای کاربردهای درمانی است:
۱- افزایش شیر
۲- کاهش میل جنسی زنان
۳- جوش آکنه
۴- کیست‌های رحم و تخمدان
۵- چاقی‌های هورمونی
۶- درد پستان
۷- درمان یبوست و کرامپ
از عصاره میوه‌های پنج‌انگشت، محصولات مختلفی به‌صورت قطره، قرص و کپسول گیاهی تهیه شده که کارایی قطره بهتر از اشکال دیگر است. همچنین توصیه می‌شود برای حصول نتایج بهتر، از فرآورده‌های صنعتی استاندارد آن استفاده شود. مقدار مصرف معمولی قطره‌های این گیاه، ۴۰ قطره و یک‌بار در روز است که می‌توان در صورت نیاز از مقادیر بیشتری استفاده کرد. ذکر این نکته ضروری است که عملکرد این دارو کند بوده و گاهی لازم است در طولانی‌مدت مصرف شود. برای نمونه در نازایی و عدم تخمک‌گذاری دست کم پنج تا هفت ماه باید مصرف شود. در آمنوره ثانویه باید بیش از دو سال مصرف شود. اثرات آن بعد از یک یا دو سیکل مشخص و پس از ۴ تا ۶ ماه به حداکثر می‌رسد.
اولین پژوهش در مورد قاعدگی غیرعادی و نامنظم در سال ۱۹۵۴ روی پنجاه خانم با مصرف عصاره میوه‌های گیاه پنج‌انگشت انجام شد. در این مطالعه نتایج بسیار خوبی به دست آمد و هیچ‌گونه عارضه جانبی گزارش نشد.
تنبلی تخمدان به کاهش فعالیت تخمدان اطلاق می‌شود که ازنظر آزمایشگاهی با کاهش میزان سطح پروژسترون، سه هفته بعد از قاعدگی ایجاد می‌گردد. در این حالت میزان پروژسترون خون کمتر از ۱۰ تا ۱۲ نانوگرم در هر میلی‌لیتر می‌شود. این میزان در سنین بلوغ و یائسگی طبیعی است؛ ولی در سنین ۲۰ تا ۴۰ سالگی به‌عنوان تنبلی تخمدان قلمداد می‌شود. بعضی از مشکلات دیگر نیز ممکن است با تنبلی تخمدان همراه باشد. یک مطالعه نشان داده است که در ۷۰ درصد موارد همراه با افزایش پرولاکتین است.
یکی از بیشترین مشکلات زنان، عوارض قبل از قاعدگی است. بسیاری از آمارها نشان می‌دهد که ۳۰ تا ۴۰ درصد از قاعدگی‌ها در زنان همراه با این علائم است.
عوارض جانبی ناشی از فرآورده‌های گیاه پنج‌انگشت بسیار محدود و معمولاً خفیف است. این عوارض شامل خارش بدن، راش‌های پوستی، تهوع و اسهال است که به میزان یک تا دو درصد در خانم‌ها ایجاد می‌شود. همچنین در شمار اندکی از خانم‌ها در ماه‌های اول مصرف باعث پریود سنگین می‌شود.
آزمایش‌های بسیاری روی انسان و حیوانات نشان داده که داروهای به‌دست‌آمده از این گیاه بی‌خطر بوده و برای بیشتر زنان مفید و مؤثر است.
مصرف فرآورده‌های پنج‌انگشت در دوران حاملگی توصیه نمی‌شود؛ اما در زمان شیردهی بدون اشکال است و باعث ازدیاد شیر زنان شیرده می‌شود. مصرف آن همزمان با مصرف هورمون‌های شیمیایی نیز توصیه نمی‌گردد.
بیشترین میزان تأثیرگذاری گیاهان دارویی متعلق به عصاره های گیاهان دارویی است و بعدازآن می‌توان به مکمل‌هایی نظیر کپسول‌ها اشاره کرد. کمترین میزان اثرگذاری هم متعلق به عرق و چای و دم‌نوش است.
12 عدد در انبار
۵۰,۰۰۰ تومان
12 عدد در انبار
عصاره خوراکی ویتاگنوس ، از گیاهی به نام پنج‌انگشت، که درختچه‌ای به ارتفاع دو متر دارد. گل‌های گیاه مانند ( گل‌آذین سنبله ) به رنگ آبی مایل به بنفش است . گل های بسیار زیبا و میوه آن ، سفت و سخت است.
میوه ی آن شبیه فلفل سیاه است. و بوی خاص شبیه به بوی فلفل دارد. ساقه این گیاه، سخت به رنگ قهوه‌ای روشن است.
این گیاه ، به‌عنوان گیاهی زینتی نیز در ایران کاشته می‌شود. پنج‌انگشت بومی بیشتر در مناطق آسیای مرکزی است. و در مناطق دیگر، مانند مدیترانه و جنوب اروپا نیز وجود دارد.
این گیاه ، قبل از میلاد توسط پزشک و حکیم (بقراط ) برای دفع باقیمانده جفت از رحم بعد از زایمان یا سقط نوزاد مورد استفاده قرار میگرفت. همچنین برای مشکلات رحم و قاعدگی نیز مصرف آن مفید و حائظ اهمیت است.برای درمان اختلالات قاعدگی ،همچنین افزایش شیر مادران نیز استفاده می شود.
در قدیم به این گیاه فلفل راهبان می گفتند. زیرا برای کاهش امیال جنسی راهبان از آن استفاده می‌شد. همچنین در گذشته برای درمان جنون، دیوانگی وحتی بیماری های صرع مورد استفاده بوده است. میوه‌های این گیاه قاعده آور است و موجب بهبود ناتوانی جنسی و شیرآوری برای مادران شیرده است.
حاوی ایریدوئید گلوکزید، فلاونوئیدها و مقداری اسانس میوه است. که برای طعم بهتر آن مورد استفاده است. ماده ی پروژسترون و هیدروکسی پروژسترون هردو به‌صورت آزاد ، در گل‌ها و برگ‌ها وجود دارند. همچنین تستستروننیز در آن موجود است.
از عصاره گیاه پنج انگشت ، در نازایی و عدم تخمک گذاری ، باید دوره درمان بین 5 تا7 ماه طول بکشد. و اثرات آن بعد از دو سیکل قاعدگی مشخص می شود. بیمار باید روزانه سه بار و هر بار یک قاشق غذاخوری همراه با یک لیوان آب ، از آن میل کند.
نتایج بسیار خوبی بعد از درمان به دست آمده است .که هیچ‌گونه عارضه جانبی ندارد.
تنبلی تخمدان درزنان موجب کاهش فعالیت تخمدان و درنتیجه اختلالات قاعدگی و ناباروری می شود. کاهش میزان سطح پروژسترون، بعد از قاعدگی ایجاد کمتر از ۱۰ تا ۱۲ نانو گرم است . این میزان در سنین بلوغ و یائسگی طبیعی است . در سن۲۰ تا ۴۰ سالگی به‌عنوان عارضه تنبلی تخمدان نامیده می شود.
کمترشدن عوارض قبل از قاعدگی (PMS):از بیشترین مشکلات زنان در زمان و سنین قاعدگی ، عوارض و درد های قبل از قاعدگی است.این عصاره گیاهی می تواند موجب کاهش دردو علائم در این دوران باشد.
فرآورده‌های گیاه پنج‌انگشت بسیار محدود است. این عوارض می تواند حساسیت استفاده از مواد آن ، خارش بدن، کهیر پوستی،در بیماری های پیشرفته تهوع و اسهال است.که به ندرت وو به میزان کمتر از یک درصد دربین خانم‌ها ممکن است. همچنین در بعضی از خانم ها ممکن است . در ماه های اول مصرف دارو باعث پریود با حجم سنگین شود.
مصرف فرآورده‌های گیاه پنج‌انگشت در دوران حاملگی به هیچ وجه توصیه نمی‌شود؛زیرا باعث سقط و عیوب انکساری در جنین می شود.در دوران شیردهی برای مادر مانعی ندارد . ممکن است با زیاد شدن حجم خونریزی در زنان موجب کم شدن حجم شیر مادر شود.
آدرس شعبه مرکزی: اصفهان/درچه/خیابان آیت الله درچه ای/جنب اداره تربیت بدنی/ فروشگاه اسوه سلامت ایرانیان
آدرس شعبه دو: اصفهان درچه خیابان زاینده رود بازار بین المللی گل و گیاه
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.